Treatment for Kidney Disease Is Lacking in Georgia

By Mariam Abesadze

When doctors diagnosed kidney failure for Tamar Getiashvili, she already had the third stage of inflammation of the kidney - nephritis - and accordingly she was a candidate for dialysis. Getiashvili has been receiving peritoneal dialysis for five years, which is possible in the sterile conditions of her house. The procedure must be done every six hours in combination with a special diet.

But in the next stage of the disease, peritoneal dialysis is not enough for the patient and it is necessary to change to hemodialysis, which should be conducted for five hours every other day at a clinic.

Medical treatment for kidney failure is expensive. One dialysis session costs 40 Gel, plus the visit to the doctor, analysis of the blood, urinalysis and medicines. The government program “Dialysis and Kidney Transplantation” pays not only for the procedures, but also for the visit to the doctor, the analysis and the medicines. According to program coordinator Eka Adamia, the budget for the program is 320,000 Gel, of which 301,830 go for hemodialysis and peritoneal dialysis, 15,470 Gel are for transplants and the immunosuppressive drugs that are necessary after the operation and 2,700 Gel are for additional drugs and medical treatment.

All patients who have kidney failure and need dialysis can enter the government program after submitting a list of documents to the Social Service Agency. According to Adamia, more than 2,500 patients are already enrolled in the program.

The treatment for kidneys requires additional expenses for some patients. Getiashvili’s basic expenses are all paid, but she says she still needs additional drugs that are not sold in the drug stores of Georgia. One of the drugs is “Mimpara”, which is used for treatment of secondary hyperparathyroidism in patients with end-stage renal disease who are on maintenance dialysis therapy. It was prescribed by her doctor and if she does not get it, her muscles and joints hurt.

The price is approximately 400 Gel and it lasts only for one month. Because it is not available in Georgia, she bought it in Turkey, but she could only afford to buy it three times. There is also a medicine “Osvaren” that costs 100 Gel and the Municipal Government provides it to patients only once every three or four months. This medicine is for treatment of hyperphosphatemia associated with chronic renal insufficiency in patients undergoing dialysis.

According to the nephrologist at Tsulukidze National Center of Urology, Avtandil Tataradze, patients need only a small amount of “Mimpara”. That may explain why it is not imported into Georgia by pharmaceutical companies. Their business interests do not match the demands of the market."

“The pharmaceutical business is commercial and bringing in specific medicines is their prerogative,” declares Adamia, the government program coordinator.

There are other problems connected with dialysis. “Some of the patients acquire Hepatitis C, because there are not sterile conditions in the clinics in Georgia that fully help patients with infectious diseases,” said Getiashvili. According to the nephrologist Tataradze, the chances of catching Hepatitis C from the dialysis machine is almost impossible because they are programmed to be unusable before sterilization. He says there have been a few cases because dialysis is a bloody process and there is some risk of mixing up the blood of patients. “I do not say that there are no guilty nurses or doctors, but it is very difficult to determine where a patient obtained this infection," Tataradze said. The program does not have statistical data on how many patients out of 2,500 caught Hepatitis C, and these patients are not getting treated in this program.

Kidney transplantation is a better solution for patients because then they will not need dialysis. The operation, which is conducted in Georgia, is funded by the governmental program. But finding donors is a big problem. After finding them, analysis is sent abroad, which Tataradze says costs approximately 2,000-3,000 Gel, and is not funded by the government program. “But I have never had a case when a patient could not have this operation because of money," he said. According to statistics, an average of 30 transplant operations is done annually in Georgia.

თირკმლის ქრონიკული დაავადების მკურნალობის ნაკლებობა საქართველოში

თამარ გეთიაშვილს ექიმებმა თირკმლის უკმარისობის დიაგნოზი როცა დაუსვეს, მას უკვე თირკმლის ანთების მესამე სტადია - ნეფრიტი ჰქონდა და, შესაბამისად, დიალეზით მკურნალობა სჭირდებოდა. თამარი ხუთი წელია პერიტონიალური დიალიზის პროცედურებს იტარებს, რაც შესაძლებელია სახლში, სტერილურ პირობებში. პროცედურა ყოველ ექვს საათში ერთხელ უნდა გაკეთდეს და პარალელურად პაციენტმა სპეციალური დიეტა უნდა დაიცვას.

დაავდების განვითარების შემდეგ საფეხურზე პერიტონიალური დიალიზი პაციენტისთვის საკმარისი აღარ არის და საჭიროა შეიცვალოს ჰემოდიალიზით, რაც ყოველ მეორე დღეს ტარდება კლინიკურ პირობებში. პროცედურა ,დაახლოებით, ხუთი საათი გრძელდება. თამარ გეთიაშვილი გურჯაანის რაიონის სოფელ კაჭრეთში ცხოვრობს და იძულებულია ორ დღეში ერთხელ თბილისშიჩამოვიდეს და „მაღალი სამედიცინო ტექნოლოგიების ცენტრს“ ესტუმროს.

თირკმლის უკმარისობის მკურნალობა დიდ თანხებთანაა დაკავშირებული. ჰემოდიალიზის ერთი სეანსის ღირებულება 40 ლარია. მას ემატება ექიმის ვიზიტი, სისხლისა და შარდის ანალიზი და წამლები. თუმცა „დიალიზისა და თირკმლის ტრანსპლანტაციის” სახელმწიფო პროგრამა ანაზღაურებს არა მხოლოდ პროცედურებისა და ექიმთან ვიზიტის, არამედ ანალიზებისა და წამლების ხარჯებსაც. პროგრამის კოორდინატორის, ეკა ადამიას, თქმით, პროგრამის ბიუჯეტი 320,000 ლარია. ამათგან 301,830 ლარი ჰემო და პერიტონიალური დიალიზისთვისაა განკუთვნილი, 15,470 ლარი ტრანსპალნატაციისა და იმუნოსუპრესიული წამლებსთვისაა გამოყოფილი. ამ წამლების მიღება აუცილებელია პოსტოპერაციული პანციენტებისთვის. დარჩენილი 2,700 ლარი დამატებით წამლებსა და საჭიროების შემთხვევაში სხვა სახის მკურნალობას ეთმობა.

ყველა პაციენტს, რომელთათვისაც დიალიზის პროცედურა აუცილებელია, სახელმწიფო პროგრამაში ჩართვა შეუძლია სოციალური მომსახურების სააგენტოში გარკვეული დოკუმენტების წარდგენის შემდეგ. როგორც ეკა ადამია აცხადებს, ამ დროისათვის პროგრამაში უკვე 2500 პაციენტზე მეტია ჩართული.

თირკმლის დაავადების მკურნალობა ზოგიერთი პაციენტისთვის დამატებით ხარჯებს უკავშირდება. თამარ გეთიაშვილის მკურნალობის ხანრჯებს პროგრამა ანაზღაურებს, მაგრამ, მისი თქმით, მას დამატებითი წამლებიც სჭირდება, რომლებიც არ იყიდება საქართველოში . მაგალითად, ერთ-ერთი ამგვარი წამალია „მიმპარა”, რომელიც თირკმლის დაავადების საბოლოო სტადიის მქონე პაციენტებს უნიშნავენ ჰიპერპარათირეოზის მკურნალობისთვის იგი გულისხმობს პარათირეოიდული (ფარისებრახლო ჯირკვლის) ჰორმონის გაძლიერებისას კალციუმის მომატებას, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს მარილების დაგროვება. „მიმპარა“ ამავე დროს აძლიერებს დიალიზის თერაპიის ქმედითუნარიანობას. პრეპარატს ექიმი ნიშნავს , მისი მიუღებლობის შემთხვევაში, პაციენტს კუნთებისა და სახსრების ტკივლი აწუხებს. „მიმპარას“ ფასი დაახლოებით 400 ლარია და რადგანაც  იგი საქართველოში არ არის ხელმისაწვდომი, თამარი წამალს თურქეთში ყიდულობს.

იმის გამო, რომ სახელმწიფო პროგრამა პრეპარატით პაციენტებს ვერ უზრუნველოფს, გეთიაშვილმა საკუთარი სახსრებით წამლის ყიდვა მხოლოდ რამდენჯერმე შეძლო. მეორე პრეპარატი , რომელიც პაციენტს სჭირდება „ოსვარენია“. წამლის ღირებულება 100 ლარია და მუნიციპალიტეტი პაციენტებს მისით მხოლოდ სამ თვეში ერთხელ უზრუნველყოფს. სისხლში ფოსფატის მომატებისას იკარგება კალციუმი. აღნიშნული წამალი სწორედ ამ ნივთიერებათა დასარეგულირებლად გამოიყენება.

როგორც ალ. წულუკიძის სახელობის უროლოგიის ეროვნული ცენტრის ნეფროლოგი ავთანდილ თათარაძე ამბობს, „მიმპარა“ ძალიან ცოტა პაციენტს სჭირდება. სწორედ ფარმაცევტული კომპანიების ბიზნეს ინტერესებისა და წამალზე მოთხოვნის შეუსაბამობით აიხსნება ის, რომ წამალი საქართველოში არ შემოაქვთ. „ფარმაცევტული საქმიანობა კომერციული სფეროა და ამა თუ  იმ კონკრეტული პრეპარატის შემოტანა მათივე პრეროგატივაა,” - აცხადებს ადამია, „დიალიზისა და თირკმლის ტრანსპლანტაციის“ პროგრამის კოორდინატორი.

დიალიზის პროცედურას სხვა პრობლემებიც უკავშირდება. გეთიაშვილის თქმით:„ქართულ კლინიკებში შესაბამისი სტერილური პირობების არარსებობის გამო ზოგიერთი პაციენტი C ჰეპატიტით დაინფიცირდა,“ - ნეფროლოგ თათარიძის თქმით, კი დიალიზის აპარატით პაციენტთა C ჰეპატიტით დაინფიცირების საშიშროება თითქმის არ არსებობს, რადგან იგი შეიცავს სპეციალურ პროგრამას, რომელიც სტერილიზაციის გარეშე აპარატის ხელმეორედ გამოყნების საშუალებას არ იძლევა. როგორც ნეფროლოგი ამბობს, ამგვარი შემთხვევები ნამდვილად არსებობს, მაგრამ რადგანაც დიალიზი სისხლიანი პროცედურაა, იგი პაციენტებში სისხლის შერევის რისკებსაც შეიცავს. „მე ამით არ გამოვრიცხავ ექთნებისა ან ექიმების ბრალეულობას, მაგრამ განსაზღვრა იმისა, თუ სად შეიძინა პაციენტმა ინფექცია, ძალიან რთულია.” „დიალიზისა და თირკმლის ტრანსპლანტაციის” პროგრამა არ ფლობს სტატისტიკურ მონაცემებს იმის შესახებ, თირიკმლის უკმარისობის მქონე რამდენი პაციენტი დაინფიცირდა C ჰეპატიტით. დაინფიცერებულ პაციენტებს ამავე პროგრამის ფარგლებში არ მკურნალობენ.

უკეთესი გამოსავალი თირკმლის ტერმინალური უკმარისობის მქონე პაციენტთათვის თირკმლის ტრანსპლანტაციაა, რადგან ამ შემთხვევაში, მათ აღარ ესაჭიროებათ დიალიზის პროცედურა. ოპერაციას, რომელიც საქართველოშიც ტარდება, სახელმწიფო პროგრამა აფინანსებს, თუმცა დონორის მოძიება რთულია. მისი პოვნის შემდეგ ანალიზები იგზავნება საზღვარგარეთ. როგორც თათარაძე ამბობს, დაახლოებით 2,000-3,000 ლარი ჯდება. ამ თანხებს სახელმწიფო პროგრამა არ ანაზღაურებს. „მაგრამ მე არასდროს მქონია შემთხვევა, როდესაც პაციენტს ოპერაცია უსახსრობის გამო არ გაეკეთებინა. მთავარ პრობლემად მაინც დონორის მოძიება რჩება“. სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით, ყოველწლიურად საქართველოში საშუალოდ ტრანსპლანტაციის 30 ოპერაცია ტარდება.

"საქართველოში არ არსებობს „გვამური ტრანსპლანტაციის“ სისტემა რომელიც საკმაოდ ორგანიზებული და ეფექტურია ევროპასა და აშშ-ში“, - ამბობს თათარაძე. „დიალიზისა და თირკმლის ტრანსპლანტაციის“ კოორდინატორი ადამია აცხადებს, რომ ამგვარი სისტემის შექმნის გეგმა ჯერ-ჯერობით არ არსებობს.